اکنون با توجه به نامشخص بودن راهبرد آمریکا برای مسئله صلح خاورمیانه و وجود نداشتن طرحی جدید در دولت اوباما برای این مسئله، سؤالات بسیاری در این رابطه وجود دارد. کاخ سفید به تغییر رژیم در اسرائیل بهعنوان یکی از متحدان خود فکر میکند؟
در ماههای اخیر مناقشههای میان آمریکا و رژیم صهیونیستی بر سرمسائل مختلف بهویژه مسئله شهرکسازیها افزایش داشته است. در این مدت باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا بهطور محسوسی تلاش کرده است که رفتار بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر افراطگرای رژیم صهیونیستی را تغییر دهد. به عقیده بسیاری اوباما با ناامید شدن از این تلاشها به گزینه تغییر نخستوزیر این رژیم فکر میکند. ارائه نشدن راهبردی مشخص در دولت آمریکا که در تمامی سالهای گذشته سعی داشته است خود را بهعنوان میانجیگر طرحهای سازش معرفی کند اکنون باعث شده است که اعضای دولت اوباما و سران کشورهای مختلف بر توقف سریع شهرکسازیهای اسرائیل بهعنوان راهحلی برای صلح تأکید کنند.
با وجود درخواستهای جامعه جهانی نه نتانیاهو و نه حزب او (لیکود) حاضر به پذیرش این مسئله نیستند و حتی برای ساخت واحدهای مسکونی جدید پافشاری میکنند. این مسئله باعث شده است که اکنون افراد بیشتری در دولت آمریکا به فکر تغییر رژیم در اسرائیل برای روی کارآمدن کابینهای که انعطافپذیری بیشتری داشته باشد بیفتند. البته این برای نخستین بار نیست که کاخ سفید به فکر تغییر و تحول سیاسی در کابینه رژیم صهیونیستی افتاده است. تفکر اینکه آمریکا برای اهدافش مسئله تغییر مهرهها در کابینه این رژیم را دنبال نمیکند به اندازه اینکه کسی فکر کند مقامهای اسرائیل در تغییر و تحولات سیاسی آمریکا دخالتی ندارند سادهلوحانه است.
کاخ سفید همواره در سالهای گذشته حمایت خود را از مقامهای مورد نظرش از طریق لابیهایش در رژیم صهیونیستی یا به وسیله تصمیمهایش اعلام کرده است. در سال1991 و در زمان ریاستجمهوری جورج بوش پدر کاخ سفید از تضمین وام ساخت واحدهای مسکونی جدید به کابینه اسحاق شامیر، نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی به خاطر سیاستهای خودسرانه و بدون هماهنگی او با واشنگتن درباره شهرکسازی خودداری کرد. این مسئله بهطور مستقیم باعث شکست شامیر در انتخابات سال1992 در مقابل اسحاق رابین از حزب کار و همچنین کنار گذاشتن او از رهبری حزب لیکود در سال1993 شد. اسحاق رابین همین وام را از دولت آمریکا یکسال بعد دریافت کرد تا کاخ سفید حمایت خود را از وی ثابت کند.
بیل کلینتون در زمان ریاستجمهوری خود در مورد دیگری که نقش آمریکا را بهطور صریحتر در رژیم صهیونیستی نشان میدهد برای حمایت از نخستوزیری شیمون پرز یک کنفرانس صلح خاورمیانه را در شرمالشیخ ترتیب داد و همچنین در رأس هیاتی بلندپایه در مارس سال1996 به سرزمینهای اشغالی سفر کرد. کلینتون با این کارها تنها قصد نداشت حمایت خود را از رژیم صهیونیستی نشان دهد بلکه تلاش کرد که پرز را در رقابتهای انتخاباتیاش یاری کند. حالا چه مسئلهای باعث شده است که اوباما به فکر تغییر و تحول سیاسی در کابینه رژیم صهیونیستی بیفتد؟ رام امانوئل، رئیس کارکنان کاخ سفید و هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا هر دو تجربه روبهرو شدن با نتانیاهو را در زمان نخستین دوره نخستوزیری او دارند. در دوره اول نخستوزیری نتانیاهو از سال1996 تا سال1999 رامامانوئل مشاور بیل کلینتون، رئیسجمهوری وقت و هیلاری کلینتون بهعنوان بانوی اول آمریکا فعالیت میکردند. این دو نفر هیچ وقت دلخوشی از همکاری با نتانیاهو نداشتند و بهطور حتم اکنون هم نمیخواهند آن تجربه را تکرار کنند.
اکنون به عقیده بسیاری از مقامهای آمریکا با اقدامها و سیاستهای نتانیاهو، اعراب و فلسطینیها هیچ وقت به او اعتماد نخواهند کرد. کاخ سفید حالا به این نتیجه رسیده است که چرا باید وقت خود را برای نتانیاهو تلف کند؟ در مقابل آمریکاییها با تلاش برای تغییر رژیم صهیونیستی بهدنبال این هستند که شهرکسازی را متوقف کنند و شرایطی برای از سرگیری مذاکرات سازش بهوجود بیاید؛ مسئلهای که ائتلاف نتانیاهو حاضر به پذیرش آن نیست. دیر یا زود مقامهای رژیم صهیونیستی متوجه میشوند که نخستوزیر این رژیم نمیتواند رابطه حیاتی و مهم با واشنگتن را مدیریت کند. آمریکاییها امیدوار هستند در شرایطی که اسرائیل بیش از گذشته به واشنگتن نیاز دارد فشارهای سیاسی باعث شود که نتانیاهو بهطور گسترده سیاستهای خود را تغییر دهد یا بهطور کلی با کنار گذاشته شدن نتانیاهو کابینه این رژیم عوض شود.
هر چند تجربه سالهای گذشته به مقامهای آمریکا نشان داده است که حتی تغییر دولت رژیم صهیونیستی هم ممکن است نتواند مشکلات واشنگتن را حل کند. عملکرد نادرست اسرائیل تنها یکی از هزاران مشکل برسر راه مذاکرات صلح است. در سال1998 و در زمان ریاستجمهوری بیل کلینتون پس از بیش از یک سال مذاکره سرانجام موافقتنامه وایریور میان یاسر عرفات، رئیس وقت حکومت خودگردان فلسطین و بنیامین نتانیاهو که در نخستین دوره نخستوزیری خود بود امضا شد. در دسامبر همان سال عدمپایبندی کابینه رژیم صهیونیستی به این موافقتنامه بود که سرانجام باعث سقوط نتانیاهو شد. این تجربه به مقامهای کاخ سفید نشان داده است که حتی درصورت رسیدن به یک توافق درصورتی که کابینه رژیم صهیونیستی مانند گذشته حاضر به عمل به تعهدات خود نباشد عملا واشنگتن یک شکست دیگر را در روند صلح خاورمیانه ثبت خواهد کرد.
لس آنجلس تایمز- 12آوریل